Udako hilabeteetan, normalean bisitatu ezin diren aztarnategi arkeologikoak aurkitzeko eta ondare-baliabideetara hurbiltzeko aukera ematen da, ezagunak zein aurkitu berriak edo errealitate birtualean birsortuak
Ibilbide Historikoak programa abian da jada. Bizkaiko Foru Aldundiak antolatutako bisita gidatuen programak ibilbide hauek proposatzen ditu: Ibilbide arkeologikoak Urdaibaiko aztarnategietan, burdinoletako bideak Lea eta Barbadun ibaietan eta Bizkaiko Zin-bidea.
Hamahirugarren edizio honetan, tren turistikoko ibilbideez, natura, paisaia, ondarea eta historia uztartzen dituzten pasealekuez, mendi-ibilaldiez eta abian dauden indusketetako eta ikerketetako berrikuntza interesgarriez gozatu ahal izango da.
Bisita hauek ekainean hasi ziren Burdinolen Ibilbideekin eta uztailean eta abuztuan bisita gidatuak Urdaibaiko ibilbide arkeologikoetara egiten ari dira, eta irailean Bizkaiko Zin-bidea Ibilbidea ezagutzeko bisitak eskainiko dira.
Ibilbideetan izena emateko epea irekita dago. Ibilbide historikoetako bisita guztiak kontsultatzeko, jo ezazu www.bizkaikoa.bizkaia.eus webgunera, deitu 688.856.689 telefono zenbakira edo bidali mezu bat ibilbideak@bizkaia.eus posta elektronikora.
Ibilbide Historikoak programaren bidez, Bizkaiko Foru Aldundiak, berriz ere, aukera eman nahi dio jendeari udako hilabeteetan Bizkaiko ondarearen altxor nagusiak eta haien natura- eta paisaia-ingurune paregabea eta harrigarria ezagutzeko. Bisita gidatuek Euskal Herria Museoaren, El Pobal Burdinolaren eta Arkeologia Museoaren aholkularitza dute, bai eta Bizkaiko historiako monumentu paregabe horien indusketan, ikerketan eta kontserbazioan parte hartu duten profesionalen aholkularitza ere.
Ibilbide arkeologikoak Urdaibain, gure Historia lurpetik ateratzen (uztaila eta abuztua)
Urdaibaiko ibilbide arkeologikoen bidez, Urdaibaiko eta Bizkaiko Historiaren 5000 urteko historia ezagutu ahal izango da, Neolitotik Erdi Arora arte, eta Urdaibaiko Biosfera Erreserbako paisaia ederraz gozatu.
Urdaibaiko aztarnategi arkeologiko nagusiak uztailean eta abuztuan bisitatzeko aukera eskaintzen zaio jendeari. Ibilbide arkeologikoen egutegiak era guztietako bisitak biltzen ditu: tren turistikoan; oinez; arkeologiako, biologiako, toponimiako eta euskal filologiako adituen eskutik; bisita bereziak zeinu-hizkuntzan, etab. Gainera, programak bidaia bat proposatzen du denboran zehar: errealitate birtualaren bidez, Foruko erromatar herrixkara eta Arrolako oppidumera eramaten gaitu.
Aurtengo berritasunetako bat da Foruko erromatar herrixkan aritzen diren arkeologia-taldeak lanean ikusi ahal ditugula.
Kultura eskaintza horrek, Bizkaiko (Urdaibai) historiako gertaera erabakigarriak ezagutarazteaz gain, natura-ingurunearen eta ondarearen zaintza eta jasangarritasuna bermatu nahi ditu. Horregatik, bisitak talde txikietan egingo dira; gainera, bisita batzuk oinez egingo dira, eta, beste kasu batzuetan, tren turistiko batean, jende gehiagok parte har dezan.
Programak bost ibilbide gidatu ditu aztarnategi arkeologiko hauetan: Arrolako oppiduma (Arratzu), Foruko erromatar herrixka, Tribisburuko nekropoli erromatarra (Bermeo-Busturia), Ereñozarreko gaztelua (Ereño) eta Katillotxuko estazio megalitikoa (Mundaka, Sukarrieta eta Busturia).
Arrolako oppiduma (Arratzu)
Arrolako oppiduma (Arratzu) Kristo aurreko IV. mendeko aztarnategia ezagutzeko bisita birtuala izango da, tablet bat erabiliz.
Arrolako oppiduma Kantauri Ekialdeko erromatarren aurreko herrixka garrantzitsuenetako bat da. Arrola mendian kokatuta, Burdin Aroko sekulako talaia eta defentsa-ingeniaritzaren erakusgarria da. Bisita osatzeko, Arrolagune interpretazio-zentroan (Arratzu) Arrolako oppidumeko etxebizitza bat erakusten da, garai hartako bizimodua azaltzeko.
Erromatar herrixka (Forua)
Foruko erromatar herrixkara egindako bisita birtualak iraganera eramaten gaitu, Kristo ondorengo I. mendeko herrixkara. Tablet baten bitartez, herrixka duela ia 2000 urte nolakoa zen ikusi ahal dugu, eta horrela, historia eta kultur ondarea herritarrengana gehiago hurbiltzea lortzen da.
Foruko erromatar herrixka Kristo ondorengo I. mendekoa da eta Elexalde mendixkan dago, Oka ibaiaren ezkerraldeko ibaiertzean, Urdaibaiko bihotzean. Herrixka ez ezik, Tourseko San Martin eliza ere bisitatzen da. Eliza horren zoru beiraztatuaren azpian, erromatarren foroaren parte ziren eraikin ikaragarrien eta antzinako nekropolien aztarna baliotsuak daude, besteak beste.
Tribisburuko nekropolia (Bermeo)
Erromatarren garaiko errausketarako nekropoliaren hilobiak eta hileta-errituak ikusi ahal dira. Nekropolia Sollube mendian dago, eta duela 2000 urte Urdaibaiko alde horretan bizi zirenek erabiltzen zuten.
Ereñozar gaztelua (Ereño)
Ereñozar mendiaren tontorra gaur egun Urdaibaiko estuarioaren zelataria da, eta hala izan da duela 1000 urtetik hona, Tontorrean kokatutako ermita txikian kondaira eta historia batzen dira. Bertan, XI. eta XIII. mendeen artean jardunean egon zen gaztelu baten eta geroagoko nekropoli baten aztarnak ikus daitezke. Nekropoli horretan, Ereñozar mendiaren oinetan zeuden herrixketako biztanleak lurperatzen ziren, XVI. mendean Ereñoko eliza eraiki baino lehen.
Katillotxuko estazio megalitikoa (Busturia, Sukarrieta, Mundaka)
Bizkaiko historiaurreko hileta-ohiturak eta -errituak ezagutzeko ezinbesteko bisita. Ibilbidea oinez egiten da, Katillotxu mendiko paisaia ikusgarrian trikuharriak eta tumuluak gertutik ikusten diren bitartean.
Bizkaiko Zin-bidea Gernikako Arbolatik harago (iraila)
Bizkaiko Foru Aldundiaren 2024ko Ibilbide Historikoak programa irailean amaituko da, Bizkaiko Zin-bidea ibilbidearekin. Bizkaiko Zin-bidea Bizkaiko Jaunak foruen zina egiten zuen tokietatik igarotzen da. Gure lurralde historikoaren bihotza zeharkatzeko eta gure identitate politikoaren jatorria ezagutzeko modu interesgarria da. Ondarea, historia, mendi-ibiliak eta paisaia.
Ibilbidea hiru etapatan egiten da, eta bi eratara egin daiteke: oinez hiru egunetan, edo autobusez egun bakar batean (goizez).
Zin-bidea Bilbotik abiatzen zen, Gernika-Lumon zuen erdigunea eta Bermeon amaitzen zen. Ibilbide horretan, Bizkaiko foruen zina egiten zen lekuak eta monumentuak ezagutuko dira. Gure historia eta Bizkaiko foruen esentzia dira esperientzia honen ardatz nagusia, eta oso aukera ona da gure ondare historiko ezezagunena eta Bizkaiko barnealdeko eta kostaldeko paisaien aberastasuna eta aniztasuna ezagutzeko.
ITURRIA: BFA