Itun horiek jasotzen dira Ministroen Kontseiluak gaur bertan krisiari aurre egiteko onetsi duen dekretuan
27Abenduak Euskal Taldeak hainbat akordio adostu ditu Espainiako Gobernuarekin, gaur Ministroen Kontseiluak onartutako krisiaren aurkako dekretuaren inguruan. Horrela, industriaren sektorerako txanda-kontratua 2024an luzatuko da langileen plantillak gaztetzeko eta gazteen prestakuntza errazteko; banka eta energia kargak zerga-sisteman sartuko dira, eta itunduak edo hitzartuak izango dira, dagokionaren arabera, indarrean dagoen Ituna eta Hitzarmena aldatu ondoren, hurrenez hurren, Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako Foru Erkidegoan; eta energia sektorerako pizgarri bat sortuko da, trantsizio ekologikoko gastua "moteltzeko" aukeraren aurrean egiten diren inbertsio estrategikoengatik. EAJ-PNVk zuzenketa bat aurkeztu zuen trantsizio energetikoan eta deskarbonizazioan laguntzen duten proiektu industrialetan inbertsioak sustatzeko bankuei eta energetikoei ezarritako kargak izapidetu zirenean, eta orduko hartan proposamena atzera bota bazen ere, orain Estatuko Aurrekontu Orokorretan hobariak jasotzea lortzen da.
Txanda-kontratuaren luzapenak, gizarte-babesaren parte denak, aukera ematen du industria-sektorean plantillak gaztetzeko, eta prestakuntza errazten du ikatza kentzearen eta digitalizatzearen ondorioz prozesuak sakonki eraldatzen ari diren eremu batean. Formula horrek langilearen lanaldi-murrizketa eta haren zati bat ordezten duen beste pertsona baten alta dakartza. Erretiro-adin horretara iristeko erretiroa hartuko duenari falta zaion denboraren berdina izan behar du kontratuaren iraupenak, eta gazteak erretiroa hartuko duen pertsonaren postua betetzea du helburu.
Banku- eta energia-kargei dagokienez, EAJ-PNVk beti uste izan du aparteko etekinak lortzen ari diren enpresek "lagundu" egin behar dutela eta krisiaren ondoriozko ahaleginak banatu behar dituztela, baina hasiera-hasieratik oso kritiko agertu zen foru-lurraldeek hitzartu, bildu eta kudeatu ezin zituzten zergazkoak ez diren ondare-prestazio horien diseinuarekin, horietan Itunaren Batzorde Mistoak eta Hitzarmenaren Negoziazio Batzordeak alderdien borondatearen araberako konpentsazio ekonomiko jakin bat negoziatu behar baitzuten. Lortutako itunak forma-akats horiek konpontzen ditu, zerga bihurtuko baitira eta foru-ogasunekin hitzartu eta adostuko baitira.
Gainera, Lege Dekretuak 2024rako Estatuko Aurrekontu Orokorretan ezartzen duenez, "pizgarri bat sortuko da 2024ko urtarrilaren 1etik aurrera egiten dituzten inbertsio estrategikoengatik energiaren sektorean ordaintzera behartuta daudenei aplikatzeko, aipatutako urtearekiko kontuan hartu beharreko magnitudeei dagokienez". EAJ-PNVk ohartarazi zuen trantsizio ekologikoko inbertsioak "moteldu" egin zirela, eta finantzaketa-galera saihesteko ekimenak ere proposatu zituela.
Era berean, EAJ-PNVk Estatuko diru-kutxek garraio publikoan erabiltzen dituzten tituluen deskontuen % 30eko luzapena ospatzen du. Gogoratu behar da Eusko Jaurlaritzak iragarri zuela euskal erakundeek % 20ko hobariari eutsiko diotela, eta, beraz, maiz erabiltzen diren garraio-tituluen erabiltzaileek % 50eko deskontua izaten jarraitu ahal izango dutela 2024an. Emaitza eta bilakaera etorkizunean aztertuko dira.
Nolanahi ere, Kongresuak baliozkotu behar duen Lege Dekretu honi Euskal Taldeak emandako botoa, onartutako paketean jasotako neurri guztiak sakon aztertu ondoren zehaztuko da.
