1997.go Otsailaren 10a                                                                 24. alea

SUMARIO

-Euskadiren Normaltze eta Baketzerako Akordioa (11).

  EUSKADIREN NORMALTZE ETA BAKETZERAKO AKORDIOA(II)

Goazen eguneratu edo argitu beharko liratekeen puntuak aipatzera:

Honenbestez, Baketze eta Normaltzeko Akordioa oinarritzat harturik, diogu:

2.b. puntua

  1988ko urtarrilaren 12ko Euskadiren Baketze eta Normalkuntzarako Akordioaren alderdi izenpetzaile guztien Gernikako Estatutuarekiko konpromisoa jasotzen zen bere osotasunean garatzeko, sorrerako printzipioen adostasunean eta bere singulartasuna errespetatuz.

  1993ko uztailean Legebiltzarrak oinarrizko ulermen giro batetan eta eman zitekeen kotsensu handienarekin, Estatutuaren garapen osoaren erdiespenerako irizpideak finkatzeari ekin zioen eta 1995ko urrian haren negoziaketarako lehentasunak finkatzeari.

  PNVk uste du garaia dela eta momentua Estatutua burutzeko bere garapen osoan eta lehialean.  Osterantzean, Estatuko gobernu ezberdinen agiriko inkunplimenduak beste mota batetako ekimen eta ekintza politikori ekiteko esparrua zabaltzen du, proiektu politiko bakoitzaren autogobernu-edukia betearaztearen joerakoak.

  Bete gabeko edo osa gabeko Estatutuaren eszenatokiak dakarrena da aipatu Estatutua ez izatea Elkarte Autonomoan dauden hainbat proiektu politikoren topaleku.

2.c puntua

  Nonnahitik begiratuta ere onartezina da autogobernuaren erreforma eta ondorengo garapena Estatutuaz areago eraman nahi izan dezaketen ahots politikoak gaitzestea, ze Ajuria Eneako Akordioaren punto honetan jasotzen baita Euskal Herria dela legitimatu bakarra egun indarrean dauden disposizioen bídez edozein eskubide erreibindikatzeko.

2.d puntua

  Nafarren beraien borondatea eta beren Erakundeak aintzat hartu gabe Nafarroa Elkarte Autonomoaren Erregimenean parte hartzea nahi dutenen aurrean, nafarrei bakarrik dagokiela bere etorkizuna erabakitzea aldarrikatzen dugu.

  Kontutan izanik Akordioaren baitan jasotzen dela ordenamendu juridikoaren arauera Nafarroarekiko harremanak sendotzeko konpromisoa eta gure arteko afinitate eta interes baterakoien neurriko baliabideen sorrera sustatuz, gainera hau izanik gizarte honetako eremu zabal baten nahia, Ajuria Eneako akordioa sinatu genuen alderdiok bere osotasunean babestu behar dugu berriki Eusko Jaurlaritzak eta Gobernu Foralak izenpetu duten Euskadiren eta Nafarroaren arteko Lankidetza Hitzarmena eta bakoitzeko Legebiltzarrek berretsitakoa.

3. puntua

  Jadanik Ertzaintzaren hedaketa Elkarte Autonomoaren eremu osora emanik eta Gernikako Autonomi Estatutuaren 17.artikuluaren arabera polizia integrala den heinean eta "Estatutuaren Indar eta Seguritate Taldeen eta Elkarte Autonomoko Poliziaren arteko Zerbitzuen mugaketa Euskal Herriko Elkarte Autonomoan" deituriko akordioaren kumplimenduan, presazkoa da Espainiako Gobernuak ahalik-eta azkarren aurkeztea Estatuko Indar eta Seguritate Taldeen berarizko konpetentzien egokitzapen plana, behar diren indarrak tasatuz eta kuantifikatuz.

5. puntua

  Normalizazioa eta Baketze Akordioaren 3. eta 4. puntuetatik ondoriozta daitekeenez, indar polizial eta judizial ezberdinen arteko lankidetzaz diharduen kapituluan, ezinbestekoa da Ertzaintza polizia integrala bezala onartzea, Europar Batasunaren eremuan gainerantzeko polizia europarren zeregin eta eskubide berberen berdintasunean.

6. puntua

  Eskuarki "gerra zikina" (B.V.E, ATE, G.A.L ... ) bezala ezagutzen dugunaren izenean burututako atentatuak argituko direnaren itxaropena badugu aginte judizial ezberdinen aldetik eta ekintza horien ondorioz legozkeen erantzukizun penal eta politikoak depuratuko direla.

  Honenbestez, konprometitzen gera Instantzia politiko eta Erakundeetatik behar duen babes politiko guztia eskaintzera Justiziari, eskatu halako hainbat gai eta informazio aurreratuz.

  Askatasuna eten da dauden pertsona guztien Giza Eskubideen errespetoari dagokionean, 1995ko abenduaren 28ko Legebiltzarraren akordioari gure babes osoa eskaintzen diogu, baite ere 1996ko urriaren 3an Giza Eskubideen eta Herri Eskarietarako Batzordeak hartutako akordioari.

7. puntua

  Puntu honetan adierazitakoarekin bat izanik eta "euskal gizartearen helburu konpartituak asebetetzeko ahalik-eta baliabide egokienak gehiengoz onarturiko bideetatik bilatzeko intentzioarekin", indarkeria saihestearen aldeko ekintzak zirriborratuz eta indar politiko ezberdinen arteko elkarrizketan oinarritutako irtenbideetara joaz, behar besteko ausardiaz eta sormenaz zehaztu behar dugu oraindik ere indarkeria zuritu edo erabiltzen jarraitzen dutenekiko deia-politikorako formula.

8. puntua

  PNV-EAJek uste du, Ajuria Eneako akordioaren 8.puntuan formulatutakoarekin adostasunean hausnarketa egin behar dela eta, agian, honako honi buruzko akordioa lortu: nola jarri indarrean euskal gizarteak gehiengoaren errejimenean hartutako erabaki demokratikoekiko errespetoa?.

  Beste hitz batzuekin, Akordioaren 8.puntuak dioen bezala: "Demokratikoki azaldutako ideia politiko guztiek baldin badute legebiltzarraren eremuan defentsarako bidea eta bere kasuan ordenamendu juridikora itsasteko", hausnartu beharko genuke eta horrenbestean adostu nola ziurta eta bidera daitekeen aipatu itsasketa edo inkorporazioa.

  Honela, oinarri demokratiko argiko enuntziatua, elkarren errespetotik eta onarpenetik garatzeko gai izango bagina, egungo blokaketa-egoera gaindituz ongi bestelako eskenatokian arkituko ginateke.

  Bide horretatik honako aldarrikapen hau proposatzen diogu Mahaiari: "Askatasun egoera batetan, legez bake-bide eta prozesu demokratikoetatik adierazitako euskal herritarren gehiengoaren borondatea, onartua eta errespetatua izango da egun beregan eragina eta inzidentzia sortzen duten goi-mailako erabakigune ezberdinen aldetik, eta hala balegokio, ukituriko lege-esparrua euskal herritarrek gehiengoz hartutako erabakietara egokituz".

9.puntua

  Pentsatzen dugu ez dela jakin, nahi izan edo ahal izan beren ideiak bide pertsonekiko gizarteratze bideak aplikatzen, eta Akordioa izenpetu dugun alderdi guztion aldetik erabateko babesa eskaini behar diogula gizarteratzeari buruz Legebiltzarrean ahobatez hartutako erabakiak behar bezala garatzeko eta betearazteko.

10. puntua

  EAJ-PNVk uste du euskal gizartean diharduten "aktore" guztiengatik eta guztiei begirako elkarrizketa prozesu irekiak erreztu eta sustatu egin behar direla.  Agente bakoitzak baketzea lortzeko buru ditzakeen ekimen guztiekiko errespeto osoz.  Besteak beste, Ajuria Eneako Akordioaren 10. puntuak amaiera elkarrizketatua aurrikusten badu, ezinbestekoa izango da hasiera elkarrizketatu hura lortzeko.

  Alde batetara utzi beharra daukagu egungo eskema baztertzailea dena: "Geratzen bazera, hitzegingo dut eta irtenbidea negoziatuko dut", "ez baduzu hitzegiten eta irtenbidea negoziatzen ez baduzu, ez naiz geratuko".

13. puntua

  PNVren ustetan, bidezkoa da gogoraraztea eta adieraztea herritarrei oro har eta arduradun politiko eta erakundeetakoei, Normalkuntza eta Baketze Akordioaren hamairugarren puntuaren literaltasuna eta intentzionalitatea.

  "Ekonomiaren kinkazko egoera larria, horrek ondorioz, eta batipat gazteen artean, lanik eza eta gizarteko sailik behartsuenak bazter geratzea dituela-halako berarizkotasunezko bilakatzen baita gure kasuan eta, hori, euskal industria-ehunaren nolakoaberezia delako eta gure ekonomia diruezarketak eginez berreskuratzeko oztopo gertatzen den indarkería-giroa bukaerarik gabea delako, normaldutako egoera lortzeko egiten ari garen ahaleginarí indar ematera dator.

  Herri-erakunde guztiei, ekonomia-larrialdiak gizartean utzitako ondorio larriak gainditzeko eta Euskadiko ekonomia berreskuratzeko beharrezko izan daitezen egoerak sortarazteari herri-alorretik indar emateko beharrezko diren neurri guztiak areagotu ditzaten presa ematen diegu, eta aldi berean, euskal ekonomiaren onerako ezinbestekoa den diruezarketarako uste ona suspertzeko pake eta normalkuntza-giro egokia sortarazteko hitza ematen dugu.

Mahaian erabakiak hartzeari buruz

  EAJ-PNVk uste du aho bateko kontsensuan ihardutea bilaka daitekeela jokabide oztopatzaileetan, gutxiengo disensoetan kasu.  Berez, EAJ-PNVren ustea dena, Ajuria-Eneako Mahaia sarri askotan erori da egoera horretan.  

  Ulertzen da bada, "irizpide-gida" bezala hartu behar dela indar politikoen arteko kontsensua, baina hau ezinezkoa denetan, gehingoaren babesa primatuko da erregla nagusitzat erabakiak hartzeko irizpíde bezala, ordezkatze mailan Legebiltzarreko indar parlamentarioak hartuz.

Akordioaren funtzionamendua eta kudeaketa

  Behingoz gainditu beharra dago urtean zehar egiten diren bi edo hiru bileren ikuspegitik ematen den Akordioaren eta Mahairen ekimen murriztaile eta sarritan derrotista batzuetan gertakizunen berotasunean egindakoak eta beste batzuetan bilerak egin aurreko bezpera arte postura kontrajarriak adosteko ahalegin faseak bezala.  Guzti horrek indar galtzea baino ez dakar, Akordioaren helburuak lortzeko ezertan laguntzen ez duen noraeza kolektiboa kaleratuz gainera.

  Ezinbestekoa da Euskadiren Normaltze eta Baketze Akordioaren Kudeaketa Plana burutzea, Lehendakariaren gidaritzapean Akordioaren aldian aldiko ebaluaketa eta kunplimendu maila egitea posibilitatuko dioena Mahaiari.

1996 azaroa, EUSKO ALDERDI JELTZAILEAREN EBB