1996.go Uztailaren 9a                                                                       3. alea

SOBRE LA LEY DE APORTACIONES. (1)

LA RAZÓN DE LA LEY

  Iniciamos con este artículo una serie de colaboraciones destinadas a explicar de modo sencillo el sistema de distribución de recursos entre las diferentes instituciones de Euskadi (Comunidad-Autónoma) habida cuenta la próxima aprobación por parte de las instituciones implicadas (Gobierno Vasco y Diputaciones Forales) de la nueva Ley de Aportaciones vigente para el período 1997-2001, que será posteriormente remitida al Parlamento Vasco para su definitiva aprobación.

Comenzaremos diciendo que el principal pilar de la situación presente de autogobierno en Euskadi, lo constituye su disposición, es decir su competencia, para recaudar los Impuestos de los ciudadanos.

Esto se realiza por medio de la figura del Concierto Económico (en la Comunidad Autónoma).  A través del mismo, las Diputaciones Forales recaudan los impuestos de los ciudadanos, sustituyendo al Estado, al cual pagan una cantidad llamada "cupo" en función de las competencias que actualmente ostenta.

Este sistema comporta de un lado, que las diputaciones Forales recaudan los impuestos con absoluta capacidad organizativa en los procesos de gestión, que disponen además de autonomía normativa (de regulación) en determinados impuestos directos y que además el sistema para su modificación precisa de un acuerdo entre las partes (Gobierno Español e Instituciones de la Comunidad Autónoma).  De hecho el Concierto Económico está vigente hasta el año 2001.  Es pues un sistema paccionado.

Con los ingresos procedentes de la recaudación de los Impuestos y después de pagar el cupo al Gobierno de España los distintos niveles institucionales de la Comunidad Autónoma (Parlamento Vasco, Gobierno Vasco, Juntas Generales, Diputaciones Forales y Ayuntamientos) deben financiar sus diferentes y variadas competencias de gasto.  Este sería el esquema inicial: el concierto Económico proporciona los ingresos a través del cobro de los Impuestos (Renta, Sociedades, IVA, etc. etc.) después del pago del cupo al Gobierno de Madrid los ingresos resultantes deben distribuirse entre las distintas Instituciones de Euskadi.

La Ley del Concierto Económico y el cupo a pagar a Madrid se regulan por leyes específicas, en consecuencia, hay necesidad de que una ley del propio Parlamento Vasco distribuya los recursos entre las diferentes instituciones de Euskadi para que éstas puedan financiar sus diferentes competencias de gasto (educación, sanidad, carreteras, agricultura, saneamientos, etc, etc,).

Esta es la motivación y la necesidad fundamental de la Ley de Aportaciones.  En próximas colaboraciones desarrollaremos sus esquemas y sistemas de funcionamiento.

"Euskal Herrian Euskaraz" elkartearen udal-mozioa presoak eta

euskararen erabilpena dela-eta.

"Euskal Herrian Euskaraz" elkarteak mozioa aurkeztu berri du hainbat udaletan, presoei zor zaien euskaraz hitzegiteko, idazteko eta denetariko komunikazio-harremanak izateko eskubidea aldarrikatuz.  EHE-k dioenez, presoei eskubide hau ukatzen edota eragozten omen zaie Estatu espainiarreko espetxe askotan eta, dirudienez, herriz herri mozioa aurkezteko asmoa du, tokian tokiko udal bakoitzeko erabakiren bat har dezan.

Gai honetan zera izan behar da kontutan:

1.- EHE-ek azaldutako txostena EHE-rena berarena besterik ez da.  Hau da, Udal mailan ez dago txostenean adierazten den egoeraren berri zehatz-mehatz jakiterik eta, beraz, ezin da ez onartu eta ez ukatu ere.

2.- Arazo hau Arartekoari aurkeztu zion lehenik EHE-ek berak, eta salatutako espetxerik gehienak Euskal Herritik kanpo daudenez gero, Arartekoak Espainiako "Defensor del Pueblo" delakoari luzatu dio salaketa, egoera zertan den azter dezan eta beharreko proposamenak egin ditzan.

3.- Euskal Autonomi Erkidegoari dagokionez, EAJren proposamenez zenbait udaletan, EHEren mozioa Eusko Legebiltzarreko Giza-Eskubide Batzordeari bidali zaio, bere iritzia eman dezan.  Batzorde honen lehendakari den Jose Antonio Rubalkabak bere ardurapean hartu du arazoa.

  Beraz, honelako mozioren bat beste Udalen baten aurkeztuz gero, oraingoz zentzuzkoena erabakirik ez hartzea da, Lege Biltzarreko Giza-Eskubide Batzordeak jakineko jarreraren bat agertzen ez duen bitartean.

-----------------------------------------------------------------------------------------

BERGARA ETA ANTZUOLAKO UDALETAN LAN ETA BERBA EUSKARAZ

laz ezkero Antzuola eta Bergara udaletan Administrazioan Euskara Bultzatu Erabiliz (AEBE) egitasmo pilotua abian da.  Euskararen erabilera areagotzea eta udal zerbitzuak euskalduntzea du helburu egitasmo horiek.

Egitasmo pilotu hau Hizkuntza Politika Sailordetzak, HABEK, HAEE-IVAPek eta Antzuola eta Bergarako udalek bultzatu dute. 1993ko apirilean bildu ziren lehendabiziko aldiz HABE, HAEE-IVAP eta Hizkuntz Politikako ordezkariek Administrazioan euskararen erabilera areagotzeko planen lan-metodologia zehazteko asmoz, lan bilera horietatik atera zen AEBE (Administrazioan Euskara Bultzatu Erabiliz) egitasmoa.

Planak oinarrian duen filosofiari jarraituz bi udaletako langile eta agintarien oniritziarekin jarri da martxan (jakina den legez, bi herri hauetako alkate eta alorreko zinegotziak EAJkoak dira), Antzuolako kasuan 1995 hasieran abiatu zen eta Bergaran urte bereko amaiera aldean.  Egitasmo hau hiru urtekoa da, epe hori amaitu baino lehen-emaitzen azterketak egin ondoren- beste udalerri batzuetara hedatuko da.

EGITASMOAREN HELBURU ETA BITARTEKOAK

  Administrazioan Euskara Bultzatu Erabiliz egitasmoak euskararen erabilera areagotzea du helburu.

  Udal langile eta arduradun politikoek honako xede hauek lortzea erabaki dute egitasmoaren barruan:

  a)  Udalaren barne harremanak euskaldundu nahi dira, horretarako udalaren barruan, maila politikoan zein langile mailan, harremanak eta lanak euskaraz egingo dira, horretarako helburuak mailakatuz joango direlarik.

  Langileen kasuan, lanpostu hizkuntza eskakizuna egiaztatua duten langileek euren lana euskaraz sortzen dute eta lanpostu hizkuntza eskakizuna lortu bitartean daudenak euskarazko ikastaroetara joaten ari dira eta apurka-apurka sortzen dituzten dokumenturik errazenak euskaraz egiten hasiak dira.

  Horretarako euskarazko materiala sortu da, trebakuntza saioak egin dira eta euskararen kalitatea bermatzera zuzenduak diren prestakuntza ikastaroak antolatu dira, azkenik arazo informatikoak aztertu eta konpontzen saiatu dira.

  Era eta une berean, agintariei dagokienez, udal batzorde desberdinetan (Informazio Batzorde, Gobernu Batzordea, Udalbatza ... ) ahozko zein idatzizko harremanetako hizkuntza euskara izatea bermatzen da.

  Goiburu horren bila alkate, zinegotzi eta goi karguei udalean bertan laguntza ikastaroak eskaini zaizkie.

  b) Udalaz kanpoko harremanak euskalduntzen joatea da plan pilotu honen beste ataletako bat.

  Xede hori herriarekiko harremanetan gauzatu da, horrela eskatu duten herritarrei, elkarteei, enpresei, dendari... euskara hutsezko harremanak ziurtatu zaizkie.

  Kanpoko erakundeekiko harremanak euskalduntzen joatea, helburu honen barruan sartzen da.  Horretarako lehentasunak izango dira inguruko udalak, Deba Garaiko Mankomunitatea, Foru Aldundia, EUDEL, Eusko Jaurlaritza eta Estatuaren Administrazio periferikoa.  Lehentasunen artean aurkitzen dira bestelako erakundeak, enpresak -esate baterako hornitzaileak eta gainerakoak-.  Aipatutakoa lortu ahal izateko alde bien adostasuna izango duten hitzarmenak sinatzera joko da.

EL EJEMPLO DE ANTZUOLA Y BERGARA

  Antzuola y Bergara fueron escogidas para poner en marcha el Plan AEBE teniendo en cuenta que en ambas localidades casi el 80% de la población conoce la lengua vasca (Bergara 78'85% entre euskaldunes y cuasi-euskaldunes, en Antzuola esa cifra alcanza el 83%).

  Se tuvo en cuenta también el tamaño de ambos municipios (Bergara algo más de 15.000 habitantes, Antzuola en torno a los 2.000), de tal modo que esta experiencia piloto pueda resultar exportable a un amplio abanico de localidades vascas.

  Evidentemente, fue decisivo para implantar el Plan piloto el nivel de conocimiento del euskera entre los empleados municipales, ambas localidades han superado los planes de preceptividad.  Por otra parte, Bergara y Antzuola cuentan con servicios municipales de euskera.

  El plan ha podido ponerse en marcha gracias al apoyo y al compromiso de responsables políticos (alcaldes y concejales) y trabajadores municipales.